Rant vergisi nedir, kimler etkilenir?

Rant vergisi nedir, kimler etkilenir? Yapılan imar değişikliği sonucunda eski ile yeni değer arasında ortaya çıkan farkın yansıtıldığı rant vergisi arsa sahibine yansıtılıyor. Buna göre örneğin bir arsanın yanında yol yapımının başlaması durumunda vatandaş Belediye’ye başvuru yapıp imar değişikliği isteyebiliyor.

Bu durumda ise önceki değer ile yeni değer arasındaki fark vergilendirilerek, arsa sahibine ödetiliyor. İmar değişikliğinin Belediye tarafından yapıldığı durumda değer artış payı %40 ile %60 arasında; vatandaşın isteği üzerine gerçekleştirilmesi durumunda ise %80 ile %100 arasında belirleniyor. Yapılan son açıklamalarda ise ortaya çıkan bu parkın parasal ödenememesi durumunda arsa ya da ev olarak da ödenebileceği belirtiliyor.

Değer artış payının sebebi

Özellikle büyükşehirlerde sık sık imar değişikliklerinin ortaya çıkması rant konusunu da gündeme getiriyor. Buna göre arsada ya da binanın çevresinde bir değişiklik yapılması durumunda değer artışı söz konusu oluyor. Örneğin iki katlı bir binaya sahip olan vatandaş imar değişikliği sonrası artık 10 katlı bir yapının sahibi olduğu için aradaki rant yalnızca arsa sahibine kalıyordu. 2015 yılında düzenleme getirilen rant vergisi değişikliğine göre ise kamu da bu değer artışından payını alıyor.

Değer artışı uygulaması

14 Ocak 2015 tarihinden itibaren geçerli olan rant vergisi sistemine göre meydana gelecek değişikliği vatandaşın talep etmesi ya da Belediye tarafından belirlenip yürürlüğe konulması gerekiyor. Buna göre gerçekleşecek değişiklikler, komple imar planının bütününde, belli bir kısmında veya bulunduğu bölgede yapılabiliyor.

Belediye tarafından talep aranmaksızın yapılacak imar değişikliği sahanın yasaya göre 50 bin metrekareden büyük olması gerekiyor. Eğer imar değişikliği bireysel başvuruya göre yapılacaksa sahanın 50 bin metrekareden küçük olması şart koşuluyor.

Rant vergisi ödeme zamanı ve takibi

Rant vergisi, yapı ruhsatı alırken ya da yapının ilk satışında ödeniyor. Belirlenen miktar, nakit ya da kat karşılığı olarak ödenebiliyor. Ayrıca miktarın 1 yıl boyunca eşit şekilde taksitlendirilerek de yapı sahiplerine kolaylık sağlanıyor. Ödemenin yapılmaya başlanmaması taşınmaz satılamıyor ya da ruhsat verilmiyor. Bulunduğu bölgede imar değişikliği olup olmadığını öğrenmek isteyenler bu durumu Belediyelerin internet sitesinden öğrenebiliyor. Bunun dışında muhtarlıklara ve yerel gazetelere bu konuyla ilgili ilanlar veriliyor.

Emlak sahipleri ve gayrimenkul sektörünü etkilemiyor

Bir taşınmazdan ya da arsadan rant vergisi alınabilmesi için öncelikle arazinin imar geçirmesi ya da mevcut arya veya yapının imar değerinin arttırılması gerekiyor. Dolayısıyla mevcut emlak sahipleri bu durumdan etkilenmiyor. Gayrimenkul sektörü imar değişiklikleri sonucu meydana gelen rant vergisi sisteminden herhangi bir şekilde etkilenmiyor. Dolayısıyla arsaya inşaat yapan müteahhitlerle konunun ilgisi bulunmadığı için emlak fiyatlarında da bir değişiklik yaşanmıyor.(kaynak:projepedia)